Müasir dövrdə həyatın bütün sahələrində olduğu
kimi, təhsili də çağdaş texnologiyaların, xüsusi ilə internetin təsir dairəsinin
xaricində təsəvvür etmək mümkün deyil. Artıq orta məktəblərdə ən aşağı siniflərdən
etibarən tədris prosesində internetin imkanlarından istifadə olunur. Şagirdlər
onlara verilən dərs tapşırıqlarının həllində faydalı informasiya və bilik mənbəyi
olan internetə üz tuturlar. Zamanın tələbi ilə meydana çıxan və özü-özlüyündə
qaçılmaz olan bu cür yanaşma təhsilalanların müasir texnologiyalarla erkən
yaşlarından tanış olmaları ilə yanaşı, tədris olunan mövzunu daha əhatəli şəkildə
qavramaları baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Bununla yanaşı, internetin təhsilə inteqrasiyası və
faydaları nə qədər labüd və danılmaz olsa da, doğru istifadə olunmadıqda mənfi
təzahürlərə yol aça və hətta təhsilalanların psixoloji inkişafı üçün təhdidlər
yarada bilir. Sərhədsiz məlumat mənbəyi olan internetin ən çatışmayan cəhəti
yaşından asılı olmayaraq hamı üçün eyni dərəcədə əlçatan olmasıdır – bu isə o
deməkdir ki, internetdə olan faydalı məlumat və resurslarla yanaşı, zərərli,
qeyri-etik, arzuolunmaz və xüsusən də uşaq psixologiyası üçün yolverilməz olan
istənilən məzmun uşaqların qarşısına çıxa bilər. Məhz bu səbəbdən, internetdən
azyaşlıların istifadəsi zamanı zəruri müdafiə mexanizmlərin mövcudluğu hər
zaman aktual məsələlərdən biri olmuşdur.
Ölkədə təhsil sahəsində ən iri korporativ intranet
şəbəkəsi olan Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsi təhsil sisteminin İKT təchizatının
yaxşılaşdırılması ilə yanaşı, bir sıra mühüm sosial əhəmiyyətli funksiyaların
icrasını da öz üzərinə götürmüşdür. Bu cür funksiyalardan ən başlıcası təhsilalanların
tədris prosesində istifadə etdikləri internetin zərərli təsirlərindən qorunması
ilə bağlıdır. Bu gün Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsini ölkə miqyasında unikal mexanizmə
çevirən ən mühüm cəhətlərdən biri, görülən bütün tədbirlərin təhsil
ekosisteminin mərkəzində duran və təhsil prosesinin benefisiarı olan təhsilalanların
hərtərəfli formalaşmasına xidmət etməsidir. Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsi çərçivəsində
təhsil müəssisələrinə təqdim edilən internet avtomatik rejimdə bütün növ zərərli
və tədris prosesinə aid olmayan məzmunlardan təmizlənərək təhsilalanların ixtiyarına
verilir, beləliklə də şagirdlər onlayn mühitin arzuolunmaz təsirlərindən
mühafizə olunur.
Hazırda ölkənin ümumtəhsil müəssisələrində təhsil
alan şagirdlər Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsinin onlayn süzgəcləmə imkanları sayəsində
internetdən təhlükəsiz qaydada istifadə edə bilirlər. Xidmətin iş prinsipi
ondan ibarətdir ki, onlayn axtarış sistemlərində müxtəlif dillərdə onlarla
kateqoriya üzrə zərərli informasiyanın axtarışı məhdudlaşdırılır və təhsilalanların
arzuolunmaz veb-məzmunlardan maksimal müdafiəsi təmin olunur. Bu isə öz növbəsində,
uşaq psixikasının internetin zərərli təsirlərindən qorunması ilə yanaşı, tədris
prosesində şagirdlərin diqqətinin yalnız faydalı məzmunlar üzərində cəmləşməsinə
xidmət edir.
Göründüyü kimi, Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsi digər
funksiyaları ilə paralel mühüm sosial vəzifəni də uğurla yerinə yetirir – yetişməkdə
olan nəslin nəinki təhsilli böyüməsinə, eləcə də hərtərəfli formalaşmasına və tərbiyəsinə
mühüm töhfə vermiş olur.
Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsi haqqında qısa məlumat:
Azərbaycan
Təhsil Şəbəkəsi – ölkənin müxtəlif pillələr üzrə təhsil müəssisələrini, eləcə də
təhsil sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən qurumları vahid şəbəkədə birləşdirən
ən iri təhsil intranet şəbəkəsidir. İcrasına 2008-ci ildə başlanılmış layihə
hazırda ölkə üzrə 2900-dan artıq təhsil müəssisəsini əhatə edir. Şəbəkəyə
qoşulmuş ümumtəhsil müəssisələrində təhsil alan şagirdlərin sayı ölkə üzrə
ümumi şagirdlərin 89%-nə və pedaqoji heyətin 80%-nə faizinə bərabərdir.
Operatoru “AzEduNet” şirkəti olan Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsinin təqdim etdiyi
başlıca imkanlar təhsil müəssisələrində vahid intranet şəbəkəsinin qurulması və
intranet üzərindən telekonfrans rabitəsinin (IP telefoniya, video-konfrans) təşkili,
internetə yüksək sürətli çıxışın təmin olunması, təhsilalanların internetin zərərli
məzmunlarından qorunması, eləcə də şəbəkə və avadanlıqlara texniki dəstək xidmətinin
göstərilməsidir.